Ngộ độc khí Carbon monoxide gây đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, mất khả năng phối hợp vận động. Thậm chí có thể tử vong. Vậy cụ thể Carbon monoxide là gì?
Carbon monoxide là gì?
Carbon monoxide có công thức hóa học là CO. Là kết quả của việc đốt cháy thứ gí đó không hoàn toàn, trong môi trường thiếu oxi. Như đốt: xăng, khí đốt tự nhiên, dầu hỏa, gỗ hoặc than củi.
Sự thiếu hụt oxi trong phân tử CO cũng chính là nguyên nhân gây độc. Khi CO xâm nhập vào cơ thể theo đường hô hấp, chúng sẽ làm giảm khả năng mang oxi của máu. Cụ thể CO kết hợp với hemoglobin ở trong máu tạo thành hợp chất bền làm cho hemoglobin mất tác dụng vận chuyển O2.
Tính chất hóa học của carbon monoxide:
Phân tử CO có liên kết ba bền vững, trơ ở nhiệt độ thường, chỉ phản ứng khi ở nhiệt độ cao. CO là oxit trung tính không tác dụng với dung dịch bazo và dung dịch axit ở nhiệt độ thường. Là chất khử mạnh. CO tác dụng với phi kim và được dùng để khử oxit của các kim loại.
Khí CO được sinh ra từ đâu?
Khí carbon monoxide sinh ra khi có bất kỳ hiện tượng cháy nào. Các nguồn tạo CO bao gồm:
- Thiết bị gas
- Lò sưởi, bếp củi
- Lò than hoặc dầu
- Máy sưởi, sấy
- Bếp nướng than, bếp lò
- Máy cắt cỏ chạy bằng không khí và dụng cụ điện
- Động cơ xe chạy nhiên liệu.
Dấu hiệu ngộ độc carbon monoxide là gì?
Ở không khí bên ngoài mức CO dao động từ 0,03 – 2, 5 phần triệu PPM. Lớn hơn ngưỡng này sẽ có tác động không tốt đến sức khỏe. Ngoài ra nó CO cũng góp phần phá hủy tầng ozon cùng với các chất khí VOC.
Hít thở nồng độ CO thấp có thể gây ra:
- Đau đầu
- Buồn nôn
- Chóng mặt
- Mệt mỏi
- Mất phương hướng
Tuy nhiên, các triệu chứng có thể giống với cúm, ngộ độc thực phẩm và các bệnh khác. Khi gặp tình huống này, để xác định xem liệu có phải CO hay không, bạn cần đi ra vị trí khác. Nếu tình trạng tốt hơn, khí CO chính là thủ phạm.
Hít thở nồng độ CO cao cũng có thể gây ra:
- Buồn ngủ
- Buồn nôn
- Lo lắng hoặc trầm cảm
- Nôn
- Choáng váng
- Suy giảm thị lực
- Mất khả năng phối hợp vận động
Khi tiếp xúc với CO ở mức độ thấp thường xuyên có thể khiến cơ thể tổn thương cả về mặt tinh thần và thể chất vĩnh viễn. Ở nồng độ cao hơn, gây mất ý thức và thậm chí tử vong. Minh chứng cho trường hợp này là hàng năm vẫn có trường hợp tử vong do dùng than đốt sưởi ấm trong nhà.
Cách xử lý khi bị nhiễm độc (*)
Nếu nghi một người bị nhiễm độc khí carbon monoxide
- Đưa người này đến chỗ có không khí trong lành ngay lập tức
- Đưa ngay đi cấp cứu và nói cho bác sĩ biết là người này có thể bị nhiễm độc khí carbon monoxide.
Điều cần làm để tránh nhiễm độc khí CO
Hãy luôn chắc chắn tất cả các thiết bị đốt đều được thông hơi đầy đủ
- Tránh sử dụng các thiết bị tạo quá nhiều khí thải
- Luôn có hệ thống thông hơi đối với các thiết bị đốt
Sử dụng các thiết bị và bếp lò thích hợp
- Không dùng lò nướng, bếp than thay thế cho các thiết bị sưởi ấm
- Không đốt than, đèn lồng dầu hỏa hoặc bếp lò di động trong nhà, cabin, xe giải trí hoặc cắm trại.
Giữ carbon monoxide ngoài nhà bạn
- Không nổ máy, khơi động động cơ xăng trong khu vực nhà.
- Không bao giờ để xe hơi hoặc máy cắt chạy trong nhà để xe kín.
- Nếu sử dụng máy phát điện di động trong trường hợp khẩn cấp, hãy để nó càng xa nhà càng tốt và tránh xa cửa sổ hoặc cửa ra vào.
- Không hút thuốc trong nhà
- Ngoài ra bạn cũng không nên tập thể dục tại nơi xe cộ đi lại nhiều
Khí CO là khí không màu không mùi, do đó việc trong nhà có xuất hiện một lượng nhỏ khí này là khó tránh khỏi. Những hành động trên chỉ góp phần làm giảm thiếu khí CO được sinh ra. Đối với những trường hợp này, việc trang bị máy lọc không khí là điều cần thiết.
Ứng dụng của khí carbon monoxide là gì?
Mặc dù CO là khí độc, nhưng chúng lại có khá nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực từ hóa học công nghiệp, thực phẩm, y học, luyện kim, …
Cụ thể:
Trong công nghiệp Carbon monoxide được dùng để sản xuất các chất tẩy rửa. Trong thực phẩm, chúng được sử dụng trong các hệ thống bao bì không khí. Trong y học, Carbon monoxide là một chất dẫn truyền thần kinh là một trong ba loại khí tự nhiên điều chỉnh đáp ứng viêm trong cơ thể (hai là nitơ oxit và hydrogen sulfide). Trong nhiều mô, cả ba loại khí này được biết là hoạt động như thuốc chống viêm, thuốc giãn mạch và khuyến khích sự phát triển của mạch máu não. Trong luyện kim, CO được dùng khử các oxit kim loại. Và còn nhiều ứng dụng khác….
⇒ Đọc thêm:
Formaldehyde là gì? Tác hại của Formol trong nhà
Amoniac: công thức, tính chất, mức độ ảnh hưởng đến chất lượng nước